Ο κορωνοϊός ως επιταχυντής αλλαγών, κατανόησης του γίγνεσθαι και πρόβλεψης του μέλλοντος

 

Το κείμενο που ακολουθεί διατυπώθηκε και δημοσιεύτηκε την άνοιξη του 2020 , χρονικό διάστημα κατά το οποίο όλη η ανθρωπότητα και φυσικά η ελληνική κοινωνία βιώσαν το ακραίο και βίαιο φαινόμενο της εισβολής του κορωνοϊού  στη ζωή όλων μας.

Η εισβολή, αυτή, του κορωνοϊού διαμόρφωσε μια αναγκαιότητα ταχύτατης αντίδρασης όλων μπροστά  στην απειλή επιβίωσής μας. Ένα σενάριο αφάνταστα ακραίο και σε μεγάλο βαθμό απρόβλεπτο. Διαμόρφωσε ένα τοπίο έντονης αβεβαιότητας, ανησυχίας και φόβου που μας έδωσε την αίσθηση ότι η γη κινείται κάτω από τα πόδια μας και απαιτούσε ακαριαία αντίδραση. Η ανθρωπότητα δεν έχει ξαναγνωρίσει ποτέ στο παρελθόν τέτοια ταχύτητα εισροής της αλλαγής , τέτοια δηλαδή επιτάχυνση της αλλαγής στη ζωή της. Σ’ αυτό το κινητό τοπίο του τρόμου και της έντονης μεταβατικότητας,  οι περισσότερες δομές τις κοινωνίας  δεν κατέρρευσαν αλλά αναδιαρθρώθηκαν και κινήθηκαν σε νέες κατευθύνσεις.

Οι πηγές μας, μας πληροφορούν ότι οι Σοφοί του Μαντείου των Δελφών μελετούσαν επισταμένως ανάλογα φαινόμενα για να κατανοήσουν  το γίγνεσθαι της εποχής τους και να προβλέψουν το μέλλον. Υπ’ αυτή την οπτική το κείμενο που ακολουθεί έχει χροιά «προφητική» για την κατεύθυνση των αλλαγών στα συστήματα υγείας, εκπαίδευσης, οικονομίας και πολιτικής. «Ο έχων ώτα  ακούειν ακουέτω»

Για περισσότερα δες …  

Ποιο είναι το πρόβλημα: Η επανεκκίνηση του σχολείου και οι εξετάσεις ή τα μηνύματα που δε λάβαμε;

Η Επιστήμη της Αγωγής στην πράξη

 

Από την αρχή της παρουσίας μας στο χώρο της εκπαίδευσης και στο πλαίσιο  της καθημερινής  πρακτικής, όπως κάθε εκπαιδευτικός, ήλθαμε αντιμέτωποι με πολύπλοκες καταστάσεις και προβλήματα που έπρεπε να αντιμετωπιστούν παιδαγωγικά και να υπερκεραστούν.  Στην προσπάθεια μας αυτή συνεχώς επιχειρούσαμε πρώτα να κατανοήσουμε και στη συνέχεια μέσω συνεχούς έρευνας και  δράσης να αντιμετωπίζουμε παιδαγωγικά τις καταστάσεις και να επιλύουμε τα πολύπλοκα προβλήματα που αντιμετωπίζαμε, αντλώντας παράλληλα ικανοποίηση από τα αποτελέσματα.

Αργότερα  οι εμπειρίες και τα βιώματα που αποκτήσαμε από την παρουσία μας στο χώρο του Μαρασλείου Διδασκαλείου Δημοτικής Εκπαίδευσης (Μ.Δ.Δ.Ε.) για μια δεκαετία περίπου  (1993-2002)  αλλά και από τις πανεπιστημιακές σπουδές μας στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, μας  βοήθησαν να αποκωδικοποιήσουμε και να θεωρητικοποιήσουμε τη συσσωρευμένη εμπειρία μας στη βάση ολιστικών θεωριών,  καθώς σταδιακά διαπιστώναμε και τελικά συνειδητοποιήσαμε ότι για την αντιμετώπιση των πολύπλοκων παιδαγωγικών φαινομένων, απαιτούνται ευρύτερες διασυνδέσεις θεωριών και κατασκευή νέων μεθοδολογικών εργαλείων, προκειμένου η παιδαγωγική επιστήμη να αναπτυχθεί και η συναφής παιδαγωγική πρακτική να ασκηθεί με επιτυχία. Καρπός αυτής της προσπάθειας ήταν η έκδοση του βιβλίου: Ανθρώπινα Συστήματα και Θεωρία του Χάους: Διασυνδέσεις και αναδύσεις και λίγα χρόνια αργότερα  η διατύπωση της Ολιστικής Παιδαγωγικής.

Σημαντικοί σταθμοί σ’ αυτή την προσπάθεια ήταν τα βιώματα και οι εμπειρίες που αποκτήσαμε στο πλαίσιο της ερευνητικής στρατηγικής έρευνα – δράση που έχουμε υιοθετήσει σε κάθε χώρο που καλούμαστε να προσφέρουμε τις υπηρεσίες μας.

    Το σχολικό έτος 2002-03 κληθήκαμε από τη θέση του δασκάλου να αντιμετωπίσουμε μια ιδιαίτερα δύσκολη κατάσταση στις σχέσεις μεταξύ γηγενών και αλλοδαπών μαθητών στο περιβάλλον μιας σχολικής τάξης σε δημοτικό σχολείο της Αθήνας. Η ερευνητική στρατηγική έρευνα – δράση σε συνδυασμό με παιδαγωγικά εργαλεία που χρησιμοποιήσαμε απέδωσαν εξαιρετικά αποτελέσματα, γεγονός που μας επηρέασε βαθύτατα. Για περισσότερα δες…

       Καλλιέργεια αξιών στο δημοτικό σχολείο   

Παράλληλα, την ίδια περίοδο και στο πλαίσιο της συνδικαλιστικής μας έκφρασης, συμμετείχαμε στην ανάπτυξη και λειτουργία της ιστοσελίδας του Α΄ Συλλόγου Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Αθηνών στο διαδίκτυο. Η ερευνητική ομάδα επέλεξε την ερευνητική στρατηγική έρευνα – δράση προκειμένου να αφουγκραστεί τους εκπαιδευτικούς, του εν λόγω συλλόγου, για το πως θα ήθελαν να είναι η δομή, το περιεχόμενο και  η αισθητική της ιστοσελίδας για να τους ικανοποιεί καθώς και ποιες δυνατότητες θα μπορούσε να προσφέρει για αξιοποίηση στην εκπαιδευτική πράξη. Για περισσότερα δες…  

Τοπικοί Σύλλογοι Εκπαιδευτικών και διαδίκτυο: Ένα εξελισσόμενο πρόγραμμα δράσης του Α΄ Συλλόγου Εκπ/κων Αθηνών   

§  Από το σχολικό έτος 2007 -  2008 έως τον Νοέμβριο του 2013 υπηρετήσαμε  στη θέση του διευθυντή ενός από τα πιο ιστορικά σχολεία του κέντρου της πόλης των Αθηνών. Πρόκειται για το 15^ου Δημοτικό Σχολείο Αθηνών, το οποίο αντιμετώπιζε οξύτατο στεγαστικό πρόβλημα. Κατά το διάστημα αυτό σχεδιάσαμε, αναπτύξαμε και υλοποιήσαμε το σχέδιο δράσης: «Το δημόσιο σχολείο που θέλουμε και μας αξίζει», με εξαιρετικά αποτελέσματα:

 

Ø  Για τη φιλοσοφία και το  σχεδιασμό της δράσης δες....

Το δημόσιο σχολείο που θέλουμε και μας αξίζει: Η φιλοσοφία του σχεδιασμού

• Ο παραπάνω σχεδιασμός  σε συνέργεια με το συμμετοχικό μοντέλο διοίκησης που υιοθετήθηκε, λειτούργησε ως "ελκυστής" νοήματος  που απελευθέρωσε πολλές δημιουργικές δυνάμεις όλων των μελών της σχολικής κοινότητας (μαθητές, εκπαιδευτικοί, γονείς, γιαγιάδες, παππούδες και φίλοι).  Η καθεμιά και ο καθένας ξεδίπλωνε αβίαστα  τις ιδέες τις ιδιαίτερες κλίσεις και τα ενδιαφέροντα του, με αποτέλεσμα συνεχώς και αδιαλείπτως να αναδύονται νέες συνεργασίες και να συνδυαμορφώνονται νέες δράσεις . Το κλίμα που επικράτησε συνέβαλλε ώστε τα μέλη της σχολικής κοινότητας να βιώσουν στην πράξη μια ιδιαίτερα δημιουργική περίοδο με εξαιρετικά αποτελέσματα. Στη συνέχεια παρατίθενται ενδεικτικές δράσεις σε επιμέρους τομείς:   

Στην έναρξη κάθε σχολικού έτους πραγματοποιούνταν ενημερωτικές συναντήσεις της διεύθυνσης του σχολείου με τους γονείς. Στις συναντήσεις αυτές ο διευθυντής είχε την ευκαιρία να ενημερώνει τους γονείς για τη φιλοσοφία, την οργάνωση και λειτουργία του σχολείου, το ρόλο τους ως γονείς και για τα ευρήματα που προέκυπταν από τη συνεχή έρευνα – δράση σχετικά με τις πηγές ευχαρίστησης και δυσαρέσκειας μαθητών και γονέων. Ενδεικτικά δες..  

 Ενημερωτικές Συναντήσεις  

• Για την ανάπτυξη των παράλληλων προγραμμάτων με συστημική εφαρμογή και  συνεχή έρευνα-δράση δες…

ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΑΞΙΩΝ ΣΥΣΤΗΜΙΚΑ: « Ο Πολιτισμός που επιλέγουμε στην καθημερινότητά μας» Βασική αποστολή του Σχολείου, στο πλαίσιο της αγωγής και της μάθησης,  είναι η  καλλιέργεια ανθρωπιστικών αξιών και κοινά αποδεκτών συμπεριφορών σε όλα τα μέλη της σχολικής κοινότητας συστημικά, με την έννοια ότι θα διαπερνούν οριζόντια και κάθετα τη ζωή της σχολικής κοινότητας στο σύνολό της. Η σχετική δράση αποτελεί προϊόν ανάδυσης  από την πράξη και προτείνεται για την πράξη σε όλα τα ανθρώπινα συστήματα  κατ’ αναλογία (οικογένεια – σχολεία- οργανισμοί – επιχειρήσεις κ.λπ) Για περισσότερα δες.."Ο Πολιτισμός που επιλέγουμε στην καθημερινότητά μας" ς

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΥΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ: Η ποιότητα του έργου κάθε σχολείου συνδέεται άρρηκτα με τους τρόπους που μεριμνά για την ικανοποίηση εκπαιδευτικών και μορφωτικών μαθησιακών αναγκών μαθητών με ιδιαιτερότητες καθώς και με τους τρόπους που συνεργάζεται με ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες γονέων και μαθητών Για περισσότερα δες…

Πρόγραμμα συνεκπαίδευσης - Παράλληλης στήριξης 

"Ένας από εμάς" Διαπολιτισμικό Πρόγραμμα 

Στο βίντεο που ακολουθεί προβάλλεται η ταινία μικρού μήκους "Τα χέρια δεν είναι για να δέρνουμε" που εκπροσώπησε τη Χώρα μας στο διεθνές φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους του Κάρλοβατς της Κροατίας το Σεπτέμβριο του 2013. Η συγκεκριμένη ταινία αποτελεί παραγωγή - προϊόν του διαπολιτισμικού προγράμματος "Ένας από εμάς" που υλοποιήθηκε στο 15ο Δημοτικό  Αθηνών.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ: Στο βίντεο που ακολουθεί μαθητές και  εκπαιδευτικοί του Σχολείου, δρουν, δημιουργούν και μετασχηματίζουν το περιβάλλον της καθημερινότητάς τους, ανακαλύπτουν τη χαρά της δημιουργίας και εκπέμπουν, παράλληλα, μηνύματα με πλανητική διάσταση και σημασία.   Ένα σχολείο φέρνει την άνοιξη

Στο βίντεο που ακολουθεί προβάλλεται η ταινία κινούμενης εικόνας με τίτλο:" Πώς μια μπανανόφλουδα και μια παρέα μαύρων γάτων σώζουν τον πλανήτη από τα γρουσούζικα μαύρα καυσαέρια" Πρόκειται για μια παραγωγή των μαθητών της Β΄ τάξης του 15ου Δημοτικού Σχολείου Αθηνών με την επιμέλεια της δασκάλας τους κ. Σωτηρίας Δρούγα   κατά το σχολικό έτος 2012-13 με διαχρονικά περιβαλλοντικά και διαπολιτισμικά  μηνύματα.

 

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ: Μαθητές των Ε΄ και Στ΄ τάξεων με τη συνεργασία του καθηγητή πληροφορικής κ. Χρόνη Τραστόγιαννου δημιούργησαν την ιστοσελίδα του 15^ου Ολοήμερου Δημοτικού Σχολείου Αθηνών, στην οποία προβάλλονταν και προβάλλονται ακόμη και σήμερα στιγμιότυπα των δράσεων και της καθημερινότητας του σχολείου  Το Σχολείο στο διαδίκτυο Για το σχεδιασμό του προγράμματος δες: Σχεδιασμός προγράμματος πληροφορικής

ΠΙΛΟΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ – ΑΥΤΟΑΞΙΑΛΟΓΗΣΗΣ:  Ομάδα εκπαιδευτικών του σχολείου σχεδίασε και υλοποίησε το πιλοτικό και ιδιαίτερα καινοτόμο πρόγραμμα με τίτλο: Πιλοτική εφαρμογή αποτύπωσης επίτευξης στόχων και ανάπτυξης ικανοτήτων για την αυτοβελτίωση των μαθητριών/ών , με εξαιρετικά και αποτελέσματα.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΓΟΝΕΩΝ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ: Μια από τις βασικές συνιστώσες κάθε «ανοικτού» σχολείου είναι η στενή συνεργασία με τους γονείς αλλά και η αξιοποίηση τους στην εκπαιδευτική διαδικασία. Στην περίοδο αυτή η αξιοποίηση των γονέων στην εκπαιδευτική διαδικασία συντελέστηκε με πολλούς τρόπους. Ξεχωρίσαμε και δημοσιοποιούμε τρεις συμμετοχές που απέφεραν εξαιρετικά αποτελέσματα. Πρόκειται: α) για τη διδασκαλία της κομμωτικής τέχνης από το γνωστό κομμωτή κ. Αθανάσιο Μίνο, β) τη διδασκαλία των εικαστικών από την εικαστικό – σκηνογράφο – ενδυματολόγο και εκπαιδευτικό κ. Ιωάννα – Μαρία Γιακουμάκη και γ) τη διδασκαλία της σκηνοθετημένης φωτογραφίας από την καλλιτέχνη – φωτογράφο κ. Κλεοπάτρα Χαρίτου

Κομμωτική Τέχνη, Αθανάσιος Μίνος 

Πολύχρωμες πινελιές, Ιωάννα - Μαρία Γιακουμάκη

Σκηνοθετημένη φωτογραφία, Κλεοπάτρα Χαρίτου 

ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: Η θεατρική και γενικότερα πολιτιστική έκφραση διαπέρασε οριζόντια και χρωμάτισε αισθητικά – πολιτιστικά  τη λειτουργία του σχολείου. Όλοι οι εκπαιδευτικοί είχαν ενσωματώσει στη διδασκαλία τους θεατρικά δρώμενα στο πλαίσιο της βιωματικής μάθησης που διαπερνούσε το διδακτικό τους έργο και παράλληλα σχεδιάστηκαν, οργανώθηκαν και πραγματοποιήθηκαν πλήθος εκδηλώσεων με θεατρικά δρώμενα και παραστάσεις.   Αποτέλεσμα όλων των παραπάνω ήταν όλα τα μέλη της σχολικής κοινότητας (μαθητές – εκπαιδευτικοί – γονείς και φίλοι) να βιώνουν σχεδόν καθημερινά αλησμόνητες αισθητικές και πολιτιστικές εμπειρίες στο εσωτερικό προαύλιο του σχολείου, καθώς αυτό προσέφερε το κατάλληλο σκηνικό που μετασχηματιζόταν αστραπιαία και ανάλογα με τις συγκυρίες και τα δρώμενα, σε κατάλληλο θεατρικό χώρο που ευνοούσε τις ερμηνείες των ρόλων και «απογείωνε» την δημιουργικότητα και τη θεατρική έκφραση. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο που ονομάστηκε « Θέατρο Προαύλιο» Για περισσότερα δες…Το θέατρο στο σχολείο 

ΠΡΟΓΡΑΜΑ: «ΜΙΑ ΕΙΚΟΝΑ ΧΙΛΙΕΣ ΛΕΞΕΙΣ ΑΛΛΑ ΕΝΑ ΠΟΙΗΜΑ ΧΙΛΙΑ ΝΟΗΜΑΤΑ»

Βασικός στόχος του προγράμματος ήταν οι μαθητές μας να ανακαλύψουν τη χαρά της ποιητικής δημιουργίας αξιοποιώντας βιώματα, εμπειρίες, σκέψεις και συναισθήματα που αναδύονταν αβίαστα μέσα από την ενεργό συμμετοχή τους  στις δράσεις του σχολείου οι οποίες χρωμάτιζαν την καθημερινότητά τους. Οι μαθητές μας βιώνοντας την παιδαγωγική ατμόσφαιρα του σχολείου εμπνεύστηκαν, δημιούργησαν και μας χάρισαν ποιητικές δημιουργίες δείγματα του μοναδικού - άδολου τρόπου που αντιλαμβάνονται σ’ αυτές τις ηλικίες τα «πράγματα». Ποιητικές δημιουργίες αποστάγματα σπάνιας σοφίας και αλήθειας με διαχρονική αξία, που πέρα από την αισθητική τέρψη που προσφέρουν, αποτέλεσαν και αποτελούν κεντρίσματα ανάπτυξης της σκέψης και του στοχασμού σε καίρια ζητήματα της ζωής όλων μας.    Άλλωστε ο γνωστός φιλόσοφος Friedrich Nietzsche έχει αναδείξει αυτή την ουσιαστική πτυχή με τη ρήση του: «Από μικρό παιδί και από τρελό μαθαίνεις την αλήθεια».

Απολαύστε τις δημιουργίες στο: Μια εικόνα χίλιες λέξεις αλλά ένα ποίημα χίλια νοήματα... 

 

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΧΟΛΗΣ ΓΟΝΕΩΝ: Η ίδρυση, οργάνωση και λειτουργία της Σχολής Γονέων υπήρξε εξ αρχής βασική συνιστώσα του σχεδιασμού μας με στόχους οι γονείς να ενημερώνονται πολύπλευρα για τις ανάγκες των μαθητών, να κατανοούν βαθύτερα τα ίδια αλλά και τον εαυτό τους και να αποκτούν τεχνικές και εργαλεία για να αντιμετωπίζουν τα όποια προβλήματα αναφύονται στις μεταξύ τους σχέσεις . Οι εργασίες της Σχολής Γονέων συνεχίστηκαν αδιαλείπτως για έξη συνεχή σχολικά έτη 2007-08 έως και 2012-13. Για περισσότερες πληροφορίες για τις εργασίες και τα αποτελέσματά της δες το παρακάτω ενδεικτικό αφιέρωμα...       

 ΣΧΟΛΗ ΓΟΝΕΩΝ : ΑΦΙΕΡΩΜΑ

 

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ: Μια άλλη βασική συνιστώσα του σύγχρονου σχολείου είναι οι αμφίδρομες σχέσεις που αναπτύσσει και διατηρεί με πολιτιστικούς φορείς της τοπικής κοινωνίας. Η σύνδεση αυτή κρίνεται πολλαπλά ωφέλιμη και για τις δύο πλευρές. Παρέχει δυνατότητες στο σχολείο να κάνει πράξη βασικές παιδαγωγικές και διδακτικές αρχές όπως την σύνδεση θεωρίας και πράξης, την αρχή της επικαιρότητας και την αρχή σχολείο από τη ζωή με τη ζωή  για τη ζωή. Οι μαθητές με την υλοποίηση των παραπάνω αρχών έρχονται σε επαφή με τους στόχους και τις δράσεις των τοπικών πολιτιστικών συλλόγων, συνδέουν τις θεωρητικές τους γνώσεις με την πραγματικότητα του τοπικού περιβάλλοντος, συμμετέχουν σε επίκαιρες δράσεις των συλλόγων αυτών και ανακαλύπτουν τη στενή σχέση των όσων μαθαίνουν στο σχολείο με την ποιότητα ζωής του τοπικού περιβάλλοντος στο οποίο διαβιούν και θα ζήσουν ως μελλοντικοί ενεργοί πολίτες.

Από την άλλη πλευρά οι τοπικοί πολιτιστικοί σύλλογοι έχουν την ευκαιρία να πληροφορήσουν τους μαθητές για τους στόχους και τις δραστηριότητες που αναπτύσσουν προς όφελος των κατοίκων της περιοχής, να μεταδώσουν πολύτιμες εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρίες για σημαντικά τοπικά προβλήματα και να παρέχουν παραδείγματα ενεργούς συμμετοχής στους μαθητές για την δημιουργία συλλογικών οραμάτων και την επίλυση κοινών προβλημάτων τοπικού ενδιαφέροντος. Για περισσότερα σχετικά με τις θέσεις μας για τη συνεργασία σχολείου και τοπικής κοινωνίας δες: Σχολείο και τοπική κοινωνία – ο εκπαιδευτικός και οι ομάδες αναφοράς: Ο ρόλος της επιμόρφωσης – μετεκπαίδευσης

Στο πλαίσιο αυτό από το σχολικό έτος 2008-09 το σχολείο μας ανέπτυξε στενή και δημιουργική συνεργασία με τον πολιτιστικό σύλλογο «ΛΥΚΑΒΗΤΤΟΥ» και άλλους φορείς της τοπικής κοινωνίας. Αφορμή για αυτή τη συνεργασία αποτέλεσαν οι δράσεις του συλλόγου σχετικά με την προστασία της νεραντζιάς στα πεζοδρόμια της πόλης. Το σχολείο συμμετείχε ενεργά επί πέντε συνεχή έτη στο θεσμό της «Γιορτής της νεραντζιάς» και σε άλλες δράσεις εθελοντικής προσφοράς που από κοινού σχεδιαζόταν και υλοποιούνταν. Για ενδεικτικά αποτελέσματα αυτής της συμμετοχής δες: 

 Οι μαθητές δημιουργούν μύθους: Η νερατζιά, της Ακριβής Γρίβα

Η νεραντζιά και τα άλλα φυτά του σχολικού κήπου, της Ιωάννας Μπούμπαρη 

 ΟΛΟΙ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΣΩΣΟΥΜΕ Ο,ΤΙ ΑΠΕΜΕΙΝΕ : Σ’ αυτή τη συμμετοχή το σχολείο είχε την ευκαιρία να παρουσιάσει το περιβαλλοντικό πρόγραμμα σχετικά με τη χλωρίδα και την πανίδα του Λυκαβηττού. Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με ένα μεστό σε νοήματα θεατρικό δρώμενο: «Η Δίκη του Λυκαβηττού», το οποίο δημιουργήθηκε από την εκπαιδευτικό κ. Τζίνα Οικονόμου   και αποδόθηκε με εκπληκτικές ερμηνείες ρόλων  από τους μαθητές  της.    

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΘΕΛΟΝΤΙΣΜΟΥ:

 Καθαρίζω τη γειτονιά μου

 Φορώ γάντια, το χαμόγελό μου και καταθέτω χρόνο και εργασία....

ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΟ ΣΥΛΛΟΓΟ ΓΟΝΕΩΝ: Καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου υπήρξε ιδιαίτερα γόνιμη και αρμονική συνεργασία με όλα τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του Συλλόγου Γονέων.   Προσωπικά τους ευχαριστώ  ολόψυχα, τον καθένα ξεχωριστά  και χωρίς διάσταση διάκρισης ιδιαίτερα την κ. Παρασκευή Μαργαρίτη, για τη συνεργασία μας και τις πολύτιμες εμπειρίες που βιώσαμε μαζί. Σε όλες τις δράσεις, όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω, το Δ.Σ. του Συλλόγου Γονέων υποστήριζε και συμμετείχε ενεργά. Ξεχωρίσαμε και δημοσιοποιούμε εδώ ορισμένες που η διάσταση της καινοτομίας «εξακοντίζετε στα ύψη».      

 Εκδήλωση για την ιστορία και την προσφορά του Σχολείου:

 117 χρόνια χωρίς σχολική στέγη, αλλά με διαρκή δημιουργία και αγώνα για επιβίωση

 Ο θεσμός των γενναίων πράξεων και οι ομιλίες των τιμώμενων προσώπων

 Δράση: Πρωτότυπα κάλαντα ενημέρωσης

 Δράση: Καλοκαιρινό σχολείο

ΑΘΗΝΑ, Η ΠΟΛΗ ΠΟΥ ΘΑ ΗΘΕΛΑ ΝΑ ΖΗΣΩ: Παράλληλα, την ίδια περίοδο από τη θέση του Γενικού Γραμματέα της Σχολικής Επιτροπής της 1^η Δημοτικής Κοινότητας του Δήμου Αθηναίων, συμβάλλαμε στο σχεδιασμό, την ανάπτυξη και υλοποίηση της δράσης : Αθήνα, η πόλη που θα ήθελα να ζήσω … με εικόνα και με λόγο! …  με  ελπίδα και με όνειρο! . Στην εν λόγω  Σχολική Επιτροπή, επί προεδρίας του κ. Ερωτόκριτου Παυλάτου επικράτησε η αντίληψη ότι η Σχολική Επιτροπή πέραν του βασικού της έργου, που είναι κυρίως η οικονομική υποστήριξη των σχολείων, θα μπορούσε να αναλάβει πρωτοβουλίες που θα διασυνδέουν τις σχολικές μονάδες ευθύνης της, θα εμπλουτίζουν το έργο τους μέσα από την παροχή δυνατοτήτων έκφρασης σε όλα τα μέλη τους προς όφελος της ποιότητας ζωής των πολιτών - δημοτών του Δήμου Αθηναίων. Για περισσότερα δες…Αθήνα, η πόλη που θα ήθελα να ζήσω...

 ΤΙΤΛΟΙ ΤΕΛΟΥΣ ΤΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΣ ΜΕ ΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ 15^ουΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ

Καθώς η λύση του κτιριακού προβλήματος καθυστερούσε και η δυναμική του σχολείου αυξανόταν, από την έναρξη της σχολικής χρονιάς 2013-14 έως και το Νοέμβριο του 2013 αναδύθηκαν διαφωνίες στο εσωτερικό του Συλλόγου Διδασκόντων σχετικά με τη στρατηγική της διαχείρισης των προβλημάτων που αντιμετώπιζε το σχολείο (μεγάλη ζήτηση εγγραφών – ελλείψεις κτιριακών υποδομών) και ξέσπασαν εσωτερικές διαφωνίες και συγκρούσεις ανάμεσα στα μέλη του. Τις διαφωνίες και συγκρούσεις αυτές αξιοποίησαν οι ηγετικές  ομάδες φορέων που επιθυμούσαν διακαώς την απομάκρυνση του σχολείου από τον Μαρασλειακό χώρο και μέσω «στρατευμένων» στελεχών  προς αυτές και με ιδιοτελή κίνητρα ορμώμενα,  μεθόδευσαν την διακοπή της συνεργασίας του Δ/ντή με τη σχολική κοινότητα, παρά τις έντονες διαμαρτυρίες σχεδόν όλων των γονέων του σχολείου. Στο αμέσως επόμενο διάστημα δρομολογήθηκε και η μεταστέγαση του σχολείου σε άλλο κτίριο, το οποίο όμως βρίσκεται εκτός της σχολικής του περιφέρειας και συνεχίζει έκτοτε τη δημιουργική του πορεία.

   Ωστόσο, δεν μπόρεσαν ούτε μπορούν, αυτοί που πρωτοστάτησαν εναντίον μας   στα γεγονότα εκείνης της εποχής, να σβήσουν τα βιώματα, τις εμπειρίες, το κλίμα δημιουργίας και το παιδαγωγικό και εκπαιδευτικό έργο που επιτελέστηκε για έξι συνεχή χρόνια. "Το σχολείο που θέλουμε και μας αξίζει" θα παραμένει εσαεί επίκαιρο και  διαρκές ζητούμενο και η υλοποίησή του στο 15ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών, την εν λόγω περίοδο, φωτεινό παράδειγμα σ' αυτή την κατεύθυνση. Αδιάψευστος μάρτυρας αυτής της παραδοχής είναι μια επιστολή που δεχθήκαμε περίπου τέσσερα χρόνια αργότερα. Η μικρή τότε Έλλη είχε βιώσει το κλίμα και την παιδαγωγική ατμόσφαιρα του σχολείου και παράλληλα τη μεταστέγασή του σε νέο κτίριο, έτσι όταν κλήθηκε στο γυμνάσιο να αναπτύξει τις απόψεις της για το «ιδανικό σχολείο» εκφράστηκε αβίαστα και αποκαλυπτικά. Για τη σχετική επιστολή δες… Να περιγράψετε πως θα ήταν για σας το ιδανικό σχολείο και να εξηγήσετε γιατί

Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΜΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ

Ήδη από το 2010 είχαμε έρθει σε επαφή με μια ερευνητική ομάδα η οποία διερευνούσε την εφαρμογή της θεωρίας των Πολλαπλών Τύπων Νοημοσύνης στην εκπαίδευση, Η μετέπειτα ένταξή μας στην ερευνητική ομάδα συνέβαλε στην μετατόπιση του ενδιαφέροντος της στην Εκπαίδευση Ικανοτήτων. Η ερευνητική ομάδα στο πλαίσιο συνεχούς έρευνας δράσης   ανέπτυσσε διαρκώς μια σειρά παιδαγωγικών και εκπαιδευτικών εργαλείων που δημιουργούν αυξημένες προσδοκίες για αποτελεσματική αντιμετώπιση της  πολύπλοκης φύσης της παιδαγωγικής - μαθησιακής διαδικασίας τόσο στο επίπεδο του τυπικού εκπαιδευτικού συστήματος όσο και στην άτυπη εκπαίδευση αλλά και σε όλη τη διάρκεια της ζωής του κάθε ατόμου.

Τα παραπάνω «εργαλεία» είχαμε την ευκαιρία να αξιοποιήσουμε για να  διερευνήσουμε τη χρηστικότητα και την αποτελεσματικότητά τους στην μαθησιακή διαδικασία τα σχολικά έτη 2014-15 και 2015-16 σε μια σχολική τάξη του 106ου Δημοτικού Σχολείου Αθηνών με μαθητές της Ε΄ και στη συνέχεια Στ΄ τάξης με εντυπωσιακά αποτελέσματα.  Για το τι λένε οι μαθητές, ο εκπαιδευτικός και οι γονείς που βίωσαν επί δύο έτη την Εκπαίδευση Ικανοτήτων δες…ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ: Τι λένε οι μαθητές, οι γονείς και ο εκπαιδευτικός

Ένα από τα πλέον καινοτόμα εργαλεία που κατασκεύασε  η ερευνητική ομάδα είναι η διαδικασία δημιουργίας του ατομικού προφίλ (παιδί – ενήλικας) που συμβάλλει στην αυτογνωσία  του κάθε ατόμου και αποτελεί ουσιαστικό εργαλείο επικοινωνίας και σχεδιασμού της εκπαίδευσης του δια βίου. Για τις πληροφορίες που παρέχει δες: Ενδεικτικό Προφίλ Μαθήτριας Όσες και όσοι επιθυμούν περισσότερες πληροφορίες ή τη δημιουργία του ατομικού τους προφίλ να επικοινωνήσουν στο nikzoukis@gmail.com     

Το τελευταίο διάστημα έχουν εισαχθεί και υλοποιούνται στην δημόσια εκπαίδευση «Τα εργαστήρια δεξιοτήτων». Αν και γενικότερα συμφωνούμε με αυτό τον προσανατολισμό, εκφράζουμε τις επιφυλάξεις μας για την εννοιολόγηση των όρων περί ήπιων και σκληρών δεξιοτήτων που επέλεξαν οι υπεύθυνοι του Ι.Ε.Π. καθώς και για τη στρατηγική που ακολουθείται, ιδίως στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών. Εκτιμούμε ότι εγκυμονούν πολλοί κίνδυνοι να απαξιωθεί και να εκφυλιστεί στην πράξη το όλο εγχείρημα χωρίς να θεαθεί και να κατανοηθεί σε βάθος η συνεισφορά της εκπαίδευσης ικανοτήτων στην ποιοτική αναβάθμιση της ελληνικής εκπαίδευσης. Η δική μας προσέγγιση εστιάζει σε οκτώ βασικές ικανότητες οι οποίες καλλιεργούνται ταυτόχρονα και σε όλα τα μαθήματα του αναλυτικού προγράμματος. Για περισσότερα δες…Το τι και το πως στην εκπαίδευση ικανοτήτων

            

Η έρευνα – δράση στην πράξη: Παραδείγματα εφαρμογής από την περίοδο του ΜΑΡΑΣΛΕΙΟΥ

Στην καθημερινότητα της εκπαιδευτικής πρακτικής οι εκπαιδευτικοί καλούνται να αντιμετωπίσουν πολύπλοκες καταστάσεις και προβλήματα με στόχο να ανταποκριθούν, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, στο έργο τους.

Κύριο μέλημά τους είναι αρχικά να κατανοήσουν τι πραγματικά συμβαίνει, στη συνέχεια να αναστοχαστούν για το τι μπορούν να κάνουν ώστε να  βρουν τις καλύτερες δυνατές λύσεις και να τις εφαρμόσουν μέσω συνεχούς δράσης και έρευνας. Η κατανόηση υποβοηθείται συνεχώς μέσω της δράσης, ωστόσο δεν προηγείται η κατανόηση και ακολουθεί η πράξη, αλλά αντίθετα η σχέση κατανόησης και δράσης είναι αμφίδρομη. Η κατανόηση αναπτύσσεται με τη δράση και η δράση βελτιώνεται με ενόσω αναπτύσσεται η κατανόηση με σκοπό τη συνεχή βελτίωση του παρεχόμενου έργου.  

Παραδείγματα από την περίοδο του ΜΑΡΑΣΛΕΙΟΥ

Στο χώρο αυτό, αρχικά τη διετία 1993-95 είχαμε την ευκαιρία να συμμετάσχουμε ενεργά σε διαδικασίες θεσμικής εκπαιδευτικής αλλαγής στη μετεκπαίδευση των εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, οι οποίες οδήγησαν  το καλοκαίρι του 1995 στην ψήφιση του Ν.2327 που προέβλεπε την ένταξη του Μαρασλείου Διδασκαλείου στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αθηνών και τη δυνατότητα ίδρυσης Διδασκαλείων Μετεκπαίδευσης σε όλα τα Παιδαγωγικά Τμήματα Δασκάλων και Νηπιαγωγών στη χώρα μας. Ζήσαμε  και νοιώσαμε εκ του σύνεγγυς  την αξία της συλλογικής προσπάθειας, το ρόλο «φωτισμένων» ηγεσιών που δρουν διευκολυντικά και συμπληρωματικά, τις διεργασίες συνοικοδόμησης ενός κοινού οράματος και αισθανθήκαμε την ικανοποίηση της επίτευξης των στόχων που είχαν τεθεί. Αποκτήσαμε με άλλα λόγια, θετικά βιώματα για την από κοινού προσπάθεια υλοποίησης των αναγκαίων αλλαγών. Αμέσως μετά, κληθήκαμε από τον τότε Πρόεδρο του Μ.Δ.Δ.Ε. κ. Αθανάσιο Πάπα, Ομότιμου σήμερα Καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών και Προέδρου του Ελληνικού Ινστιτούτου Εφαρμοσμένης Παιδαγωγικής (ΕΛΛΙΕΠΕΚ), να συμβάλλουμε στην υλοποίηση του οράματος, το οποίο είχε συνοικοδομηθεί το προηγούμενο διάστημα. Στο πλαίσιο αυτό, ήλθαμε αντιμέτωποι με πρωτεϊκές καταστάσεις αφού το υπάρχον πλαίσιο έπρεπε να οργανωθεί εκ νέου για να απαντήσει αποτελεσματικά στις ουσιαστικές προκλήσεις της κατάλληλης μετεκπαίδευσης των εκπαιδευτικών.

Στο πλαίσιο αυτό σε συνεργασία με ακαδημαϊκούς ερευνητές, συναδέλφους εκπαιδευτικούς και μετεκπαιδευόμενους δασκάλους και νηπιαγωγούς, αναλάβαμε πολλές πρωτοβουλίες με τη στρατηγική έρευνα – δράση για να βελτιώσουμε ποιοτικά το παρεχόμενο έργο του Μαρασλείου Διδασκαλείου και των Πειραματικών Δημοτικών Σχολείων του.

Περί κριτηρίων επιλογής

Με την ένταξη της μετεκπαίδευσης στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αθηνών υιοθετήθηκε ένα καινοτόμο πρόγραμμα, με πρωτεργάτη τον γνωστό παιδαγωγό Αθανάσιο Παπά, το  οποίο επέτρεπε στον κάθε μετεκπαιδευόμενο να διαμορφώνει το προσωπικό του πρόγραμμα. Η ερευνητική ομάδα με σκοπό να κατανοήσει, και να αναδείξει τα κριτήρια με τα οποία οι μετεκπαιδευόμενοι διαμόρφωναν τις επιλογές τους αλλά   και να βελτιώσει τη λειτουργία του προγράμματος σπουδών Γενικής Αγωγής του Μαρασλείου Διδασκαλείου,  επέλεξε τη στρατηγική έρευνα-δράση. Για περισσότερα δες….

Κριτήρια επιλογής γνωστικών αντικειμένων

 

Περί αποτελεσματικότητας του προγράμματος σπουδών

Η ερευνητική ομάδα προκειμένου να διερευνήσει την αποτελεσματικότητα του προγράμματος σπουδών γενικής αγωγής του Μαρασλείου Διδασκαλείου, εκείνης της εποχής, επέλεξε την ερευνητική στρατηγική έρευνα-δράση. Διερεύνησε: α) τις απόψεις των αποφοίτων του σχετικά με το εάν οι σπουδές τους στο Μαράσλειο Διδασκαλείο συνέβαλαν να τροποποιηθούν οι στάσεις – αναπαραστάσεις τους έναντι των μαθητών, των γονέων και των συναδέλφων τους και β) τις εκτιμήσεις τους για την εφαρμογή των νέων γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων σε τομείς της καθημερινής τους εργασίας στο σχολείο. Για περισσότερα δες…  

Διερεύνηση της αποτελεσματικότητας 

Περί προγραμμάτων σπουδών στην Ειδική Αγωγή

Προκειμένου η ερευνητική ομάδα να συμβάλλει εποικοδομητικά στον διάλογο για ποιοτικά και αποτελεσματικά προγράμματα σπουδών στην εκπαίδευση – μετεκπαίδευση των εκπαιδευτικών στην Ειδική Αγωγή, επέλεξε την ερευνητική στρατηγική έρευνα – δράση. Για περισσότερα δες..

Προγράμματα σπουδών στην εκπαίδευση - μετεκπαίδευση εκπαιδευτικών στην Ειδική Αγωγή

Γενική ή Ειδική Αγωγή; Κριτήρια επιλογής

Προκειμένου η ερευνητική ομάδα να φωτίσει τα κριτήρια με τα οποία οι εκπαιδευτικοί επιλέγουν τις σπουδές τους στην ειδική αγωγή, επέλεξε την ερευνητική στρατηγική έρευνα – δράση. Για περισσότερα δες…

Με ποια κριτήρια επιλέγουν οι εκπαιδευτικοί τις σπουδές τους στην Ειδική Αγωγή

Η πρόκληση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων

Την εν λόγω περίοδο το Μαράσλειο Διδασκαλείο συμμετείχε για πρώτη φορά, ως φορέας, σε διεθνή – ευρωπαϊκά προγράμματα. Τα μέλη της ερευνητικής ομάδας βιώνοντας εκ των έσω όλες τις διεργασίες και διαδικασίες υλοποίησης τους,  επέλεξαν την ερευνητική στρατηγική έρευνα – δράση  για να κατανοήσουν και να αναδείξουν το οργανωτικό μοντέλο που αναδύθηκε καθώς και να διερευνήσουν την εφαρμογή του στο περιβάλλον των σχολικών μονάδων. Για περισσότερα δες….

Οργανωτικά μοντέλα ανάπτυξης και διαχείρισης διεθνών προγραμμάτων

Η μουσική ως μέσο ….

Στα Πειραματικά Δημοτικά Σχολεία οι μαθητές μεταφέρονται από το σπίτι τους  προς τα σχολεία και αντίστροφα με λεωφορεία. Την περίοδο εκείνη είχαν καταγραφεί πολλά προβλήματα συμπεριφοράς μαθητών εντός των λεωφορείων. Η ερευνητική ομάδα επέλεξε την ερευνητική στρατηγική έρευνα – δράση για να βελτιώσει ποιοτικά την κατάσταση, αξιοποιώντας τη μουσική ως μέσο ανάπτυξης κοινωνικών δεξιοτήτων και   τροποποίησης των συμπεριφορών. Για περισσότερα δες…

    Η μουσική ως μέσο ανάπτυξης κοινωνικών δεξιοτήτων και τροποποίησης συμπεριφοράς

  

Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας

 Στις αρχές του 2011, είχαμε την τιμή, η τότε Υπουργός Παιδείας κ. Άννα Διαμαντοπούλου να μας ορίσει ως  τακτικό μέλος στην Ολομέλεια του Συμβουλίου Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας, με την ιδιότητα του Διευθυντή Σχολικής Μονάδας Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης. 

Αξίζει να επισημανθεί ότι ο ορισμός αυτός δεν έγινε με κομματικά κριτήρια, αλλά με κριτήριο το έως τότε έργο και προσφορά μας στη δημόσια εκπαίδευση. Η κ. Διαμαντοπούλου γνώρισε το έργο μας όταν τον Φεβρουάριο του 2009 επισκέφτηκε το 15ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών, στο οποίο εκείνη την περίοδο υπηρετούσαμε στη θέση του Διευθυντή. Περισσότερες πληροφορίες με σχετικά βίντεο προβλήθηκαν και προβάλλονται  στο ιστολόγιο του Σχολείου εκείνης της περιόδου στη διεύθυνση:   http://15odimotiko.blogspot.com/2009/  

Η συζήτηση στην ολομέλεια του Συμβουλίου Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (Σ.Π.Δ.Ε.) του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας αφορούσε τις νομοθετικές πρωτοβουλίες της τότε Υπουργού Παιδείας για το "Νέο Σχολείο". Όραμα, που από μια ευρύτερη οπτική, παραμένει και θα παραμένει πάντα ζητούμενο και επίκαιρο. Για το λόγο αυτό η συζήτηση για τους φορείς σχεδιασμού εκπαιδευτικής πολιτικής, τους στόχους και τα αναλυτικά προγράμματα της Γενικής και Τεχνικής - Επαγγελματικής Εκπαίδευσης είναι πάντα επίκαιρη και χρήσιμη. Αναλυτικά οι τοποθετήσεις μας στο: 

Τοποθετήσεις στο Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας

Γλώσσα, μυστικά και αλήθειες

 

Ο φιλόσοφος Edgar Morin μιλώντας για τη γλώσσα έχει τονίσει πως αυτή ζει: "Οι λέξεις γεννιούνται, μετακινούνται, εξευγενίζονται, μαραίνονται πεθαίνουν. Η γλώσσα ζει σαν ένα μεγάλο δέντρο που οι ρίζες της είναι χωμένες στα έγκατα της κοινωνικής ζωής και της ζωής των εγκεφάλων, και η φυλλωσιά τους απλώνεται στη νοόσφαιρα. Υπάρχουν βέβαια οι πρακτικοί, εργαλειακοί και τεχνικοί κλάδοι όπου οι λέξεις σημαίνουν και παραπέμπουν με ακρίβεια στα αντικείμενα ή τις ενέργειες που τις κατονομάζουν. Υπάρχουν επίσης και οι ποιητικοί κλάδοι, όπου οι λέξεις θροΐζουν, ηδονίζονται μεθυσμένες από τις σημασίες που θυμίζουν και επικαλούνται, οι κλάδοι της αργκό και των ιδιολέκτων, όπου οι φράσεις έχουν μεγάλη ελευθερία. Κι εμείς, μέσα στην καθημερινή μας ζωή και τις φιλικές συζητήσεις μας, ανακατεύουμε τους κλάδους, τις λέξεις κι έτσι η «κοινή» γλώσσα μας αποτελεί ένα πρωτοφανές μείγμα απίστευτης πολυπλοκότητας".

Επίσης, ο γνωστός γλωσσολόγος κ. Μπαμπινιώτης έχει επισημάνει ότι: "διδάσκουμε τη γλώσσα όχι μόνο γιατί κάθε άλλη μορφή παιδείας περνάει μέσα από τη γλώσσα, αλλά και γιατί η ίδια ενασχόληση με τη γλώσσα αποτελεί άμεση καλλιέργεια της νοητικής ικανότητας του ανθρώπου" 

Σ' αυτή την κατεύθυνση η γλώσσα προσφέρεται για αξιοποίηση και αναστοχασμό για να εισχωρήσουμε και να ανακαλύψουμε τα μυστικά και τις αλήθειες που εμπεριέχει. Για περισσότερα δες.. 

Η διε και διαεπιστημονικότητα μέσα από τη γλώσσα και την ταυτότητα

Άλλο μετεκπαίδευση και άλλο μεταπτυχιακές σπουδές....

Το 1995 ο θεσμός της  μετεκπαίδευσης με το ν.2327/95 εντάχθηκε στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έκτοτε για ένα χρονικό διάστημα έως το διάστημα της οικονομικής επιτήρησης  και της εφαρμογής των μνημονίων ο θεσμός της μετεκπαίδευσης αποκεντρώθηκε, αφού και άλλα Παιδαγωγικά Τμήματα της Χώρας οργάνωσαν και υλοποίησαν προγράμματα μετεκπαίδευσης. Σήμερα, όπως είναι γνωστό, ο θεσμός βρίσκεται σε αναστολή λειτουργίας. Ωστόσο,  παρότι έχει παρέλθει ικανό χρονικό διάστημα από την έξοδο των μνημονίων και υπάρχουν σχετικά αιτήματα από τις συνδικαλιστικές ηγεσίες των εκπαιδευτικών, το ζήτημα επαναλειτουργίας της μετεκπαίδευσης δεν τίθεται καν από τους υπευθύνους της εκπαιδευτικής πολιτικής αλλά ούτε και από τα Παιδαγωγικά Τμήματα.

 Το Υπουργείο Παιδείας μέσα από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής φαίνεται να  υιοθετεί ένα μοντέλο ασύγχρονης εξ αποστάσεως επιμόρφωσης  του τύπου "ψεκάστε - σκουπίστε - τελειώσατε" ακόμη και για σημαντικές αλλαγές που προωθεί στα σχολεία όπως τα "Εργαστήρια δεξιοτήτων", καλώντας τους εκπαιδευτικούς να την παρακολουθήσουν εκτός του εργασιακού τους ωραρίου. Από την άλλη πλευρά τα Παιδαγωγικά Τμήματα έχουν αναπτύξει τα μεταπτυχιακά τους προγράμματα με καθαρά ακαδημαϊκό προσανατολισμό και έχουν "βολευτεί" μ' αυτά μετακυλίοντας σημαντικό μέρος τους κόστους τους στους εκπαιδευτικούς.   Άλλωστε, σχεδόν καθόλη τη διάρκεια στην οποία είχαν την ευθύνη λειτουργίας της μετεκπαίδευσης δεν κατάφεραν να αντιληφθούν και να ανταποκριθούν στην πρακτική της διάσταση που εστιάζεται στις παιδαγωγικές, μαθησιακές και διοικητικές διαδικασίες  στο περιβάλλον του σχολείου, με αποτέλεσμα να έχει επικρατήσει σύγχυση σχετικά με τους όρους μεταπτυχιακές σπουδές - μετεκπαίδευση. 

Σήμερα, όπως έχουμε τονίσει επανειλημμένως και αλλού, οι συντελούμενες   αλλαγές είναι «βαθιές» με την έννοια ότι απαιτούν μια ριζική αλλαγή προσανατολισμού στις διαδικασίες κατάκτησης της γνώσης και ως εκ τούτου στην εκπαιδευτική πρακτική των εκπαιδευτικών, οι οποίοι καλούνται πλέον να σχεδιάζουν και να αναπτύσσουν τη διδασκαλία τους με νέους τρόπους (διαφοροποιημένη διδασκαλία -έμφαση σε δεξιότητες και ικανότητες - πολλαπλό βιβλίο κ.λπ).   Επιμορφώσεις του τύπου "ψεκάστε - σκουπίστε - τελειώσατε"    ή μεταπτυχιακά προγράμματα αυστηρά εξειδικευμένα και ακαδημαϊκά προσανατολισμένα,  δεν θα συμβάλλουν αποτελεσματικά στην ζητούμενη εκπαιδευτική πρακτική των εκπαιδευτικών και στην ποιοτική αναβάθμιση του ελληνικού σχολείου.  Για τους λόγους αυτούς  επιβάλλεται η επαναλειτουργία και ανασύσταση της μετεκπαίδευσης  με την ανάπτυξη προγραμμάτων που δεν θα συγχέονται με τις μεταπτυχιακές σπουδές  και θα διαρκούν  ικανό χρονικό διάστημα, με  απόσπαση των εκπαιδευτικών από την τάξη  και ταυτόχρονη αναπλήρωσή τους. 

Προκειμένου να συμβάλλουμε στην διαύγαση της σύγχυσης σχετικά με τους όρους μεταπτυχιακές σπουδές - μετεκπαίδευση, επιχειρήσαμε σε συνεργασία και με άλλους ερευνητές εκπαιδευτικούς να αποσαφηνίσουμε τις παραπάνω έννοιες ακτινοσκοπώντας τα προγράμματα σπουδών τους σε μια  περίοδο  ταυτόχρονης λειτουργίας τους. Για περισσότερα δες...     

Μεταπτυχιακές σπουδές και Μετεκπαίδευση

Ζητείται επιμόρφωση...

Είναι κοινή η παραδοχή ότι στη σημερινή εποχή της πληροφορίας και της εκρηκτικής αύξησης των γνώσεων σε κάθε τομέα του επιστητού, η συνεχής επαφή του κάθε επαγγελματία με τα νέα δεδομένα του επαγγέλματός του είναι απαραίτητη και τούτο φυσικά ισχύει για το χώρο της εκπαίδευσης και τους εκπαιδευτικούς. Στη Χώρα μας η έκρηξη επιμορφωτικών διαδικασιών, η οποία εκκίνησε από το 1995 περίπου και εκδηλώθηκε με πολλαπλότητα φορέων και προγραμμάτων, διακόπηκε βίαια λόγω της οικονομικής επιτήρησης και της εφαρμογής των μνημονίων. Τα επιμορφωτικά προγράμματα των φορέων του Υπουργείου Παιδείας ατόνησαν και σχεδόν εκμηδενίστηκαν και η μετεκπαίδευση  τελεί έκτοτε σε αναστολή λειτουργίας.  

Ο νέος νόμος που ψηφίστηκε πρόσφατα, παρότι δίδει έμφαση στην ενδοσχολική επιμόρφωση στο πλαίσιο της Σχολικής Μονάδας, δεν παρέχει κίνητρα στους εκπαιδευτικούς για να συμμετάσχουν και παράλληλα τα όποια άλλα προγράμματα επιμόρφωσης προβλέπονται έχουν "τιμωρητική" χροιά , καθώς  ενεργοποιούνται μόνο όταν οι εκπαιδευτικοί κριθούν  ως "μη ικανοποιητικοί"   από τις διαδικασίες αξιολόγησης τους. 

Είναι, δηλαδή, εμφανής  η απουσία ενός συστηματικού και ολοκληρωμένου δικτύου επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών, το οποίο παραμένει επίκαιρο και ζητούμενο. Στην εποχή μας  μάλιστα που οι συντελούμενες   αλλαγές είναι «βαθιές» και εξελίσσονται ταχύτατα, χρειάζεται χρόνος για να κατανοηθούν και να μετασχηματιστούν σε εκπαιδευτική πράξη σύμφωνα με τα νέα ζητούμενα. Για τον λόγο αυτό είναι αναγκαίο τα επιμορφωτικά προγράμματα να διαρκούν  ικανό χρονικό διάστημα και να προβλέπουν απόσπαση των εκπαιδευτικών από την τάξη με ταυτόχρονη αναπλήρωσή τους. Σ΄ αυτή την κατεύθυνση επιβάλλεται και η επαναλειτουργία και ανασύσταση της μετεκπαίδευσης των εκπαιδευτικών έτσι ώστε να οικοδομηθεί ένα επιμορφωτικό δίκτυο ικανό να ανταποκριθεί στα αιτήματα των καιρών    

Οποιαδήποτε όμως συζήτηση για τη δημιουργία ενός συστηματικού και ολοκληρωμένου δικτύου επιμόρφωσης - μετεκπαίδευσης οφείλει να λάβει υπόψη την ιστορική διαδρομή της γενικότερης επιμορφωτικής πολιτικής της χώρας μας. Στο άρθρο που ακολουθεί, το οποίο συντάχθηκε σε συνεργασία με άλλους ακαδημαϊκούς ερευνητές  του Πανεπιστημίου Αιγαίου, φωτίζεται με ενάργεια η επιμορφωτική πολιτική από τη σύσταση του νεοελληνικού κράτους μέχρι τις αρχές του 21ου αιώνα. Για περισσότερα δες:

Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών μοχλός χαμένων ευκαιριών για το σύγχρονο ελληνικό σχολείον:   

Ποιοτική ή ποσοτική έρευνα;

 Στις ακαδημαϊκές αίθουσες αλλά και στην ερευνητική πρακτική συχνά εκδηλώνονται αντιπαραθέσεις μεταξύ υποστηρικτών της ποσοτικής και της ποιοτικής προσέγγισης στην έρευνα. Οι υποστηρικτές των ποσοτικών προσεγγίσεων τονίζουν την αδυναμία της ποιοτικής έρευνας για έγκυρα, αξιόπιστα και γενικεύσιμα συμπεράσματα. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, ολοένα και περισσότεροι ερευνητές στρέφονται προς τις ποιοτικές προσεγγίσεις γιατί κατανοούν ότι τα πορίσματά τους σχετίζονται άμεσα με την πραγματικότητα την οποία βιώνουν. Παράλληλα, νέες θεωρητικές προσεγγίσεις προκρίνουν και υποστηρίζουν την ποιοτική έρευνα σε ζητήματα εγκυρότητας, αξιοπιστίας και γενίκευσης των αποτελεσμάτων της. Ανάμεσα σ' αυτές τις προσεγγίσεις είναι και η θεωρία του Χάους. Για περισσότερα δες:

Ποιοτική έρευνα και θεωρία του χάους: "Νέες" προκλήσεις και δυνατότητες στο χώρο της ελληνικής παιδαγωγικής και εκπαιδευτικής έρευνας   

Έρευνα - δράση: χρήσιμη και επίκαιρη

 Είναι κοινός τόπος πως η Έρευνα-δράση είναι μέθοδος έρευνας ιδιαίτερα χρήσιμη για τους εκπαιδευτικούς της πράξης, αφού προσφέρεται για την προσωπική και επαγγελματική τους ανάπτυξη, τη  σύνδεση θεωρίας και πράξης, τη  δημιουργία και αξιολόγηση αναλυτικών προγραμμάτων, την ουσιαστική τους εκπαίδευση και επιμόρφωση, ακόμη και για την παραγωγή προσωπικής θεωρίας. Ωστόσο, η ανάπτυξη της στους εκπαιδευτικούς της πράξης, ιδίως στον ελληνικό χώρο, παραμένει πολύ περιορισμένη σε μια εποχή μάλιστα που οι εξελίξεις την καθιστούν ιδιαίτερα επίκαιρη όσο ποτέ άλλοτε. Για το θεωρητικό της υπόβαθρο, τους τρόπους εφαρμογής της, τα εμπόδια που έχει συναντήσει μέχρι σήμερα, αλλά και την προοπτική της στο χώρο της εκπαίδευσης δες:

Τρία ερωτήματα για την έρευνα -δράση και η αναζήτηση νέας προοπτικής      

Οι προκλήσεις και η αναγκαιότητα μιας νέας στρατηγικής

 Τόσο στη διάρκεια της ψήφισης του νέου νόμου της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας με τον βαρύγδουπο τίτλο: "Αναβάθμιση του σχολείου, ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών και άλλες διατάξεις", όσο και μετά την ψήφισή του, φούντωσαν οι αντιπαραθέσεις και οι αντιδράσεις της αντιπολίτευσης και των εκπαιδευτικών για τις αλλαγές που προωθούνται στο χώρο της δημόσιας εκπαίδευσης. Καθώς υλοποιούνται σταδιακά επιμέρους διατάξεις του νόμου  έχει σήμερα διαμορφωθεί μια νέα κατάσταση. Πιστοί στις βασικές αρχές της ολιστικής παιδαγωγικής, η οποία πρεσβεύει την αμφισημαντότητα των καταστάσεων, θεωρούμε ότι αναδύονται νέες προκλήσεις και δυνατότητες, ανάμεσα σ' αυτές είναι και η ανάγκη για μια νέα στρατηγική. Για περισσότερα δες:

Οι προκλήσεις στο πεδίο της εκπαίδευσης:Εποχή συγκλίσεων, συνθέσεων, υπέρβασης αντιφάσεων και συνδιαμόρφωσης νέων οραμάτων

Ποιότητα: Μια ατέρμονη αναζήτηση

 

Η συζήτηση για την ποιότητα στην εκπαίδευση  είναι πάντα επίκαιρη και κατά καιρούς αναζωπυρώνεται   στη χώρα μας. Το Νοέμβριο του 2007 το τότε  Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας (Κ.Ε.Ε.) διοργάνωσε  συνέδριο  με θέμα «Η ποιότητα του Εκπαιδευτικού Έργου: από την Αποτύπωση του Συστήματος στο Σχεδιασμό Παρεμβάσεων» 

Με την ιδιότητα του εκπαιδευτικού  συμμετείχαμε στις εργασίες του συνεδρίου, και αισθανθήκαμε την ανάγκη να καταγράψουμε και να δημοσιεύσουμε τη δική μας αποτίμηση με την ελπίδα ότι παραμένει και σήμερα  επίκαιρη. Για περισσότερα δες:

Ποιότητα στην εκπαίδευση με γραμμική σκέψη και γραμμικά ερευνητικά εργαλεία γίνεται;  

Αριστεία: Μια "δυσνόητη" έννοια

Τα τελευταία χρόνια ο λόγος περί «Πειραματικών», Προτύπων Σχολείων και Αριστείας επανέρχεται συχνά πυκνά  στη δημόσια συζήτηση, χωρίς ωστόσο να αποσαφηνίζονται οι έννοιες. Μια από τις βασικές αρχές της θεωρίας του χάους είναι η ευαίσθητη εξάρτηση της κίνησης από τις αρχικές συνθήκες. Η αρχή αυτή βρίσκει εφαρμογή σε όλους τους τομείς του επιστητού και τούτο φυσικά ισχύει και στις έννοιες τις οποίες ορίζουμε, νοηματοδοτούμε και χρησιμοποιούμε. Οι εκάστοτε πολιτικές ηγεσίες του Υπουργείου Παιδείας σχετικοποίουν τις παραπάνω έννοιες και τις προσαρμόζουν, κάθε φορά, στην δική τους οπτική δικαιώνοντας τη θέση ότι οι έννοιες «ορίζονται πάντα από εκείνον που κάνει κουμάντο ». Είναι όμως έτσι, ή χρειάζεται να είμαστε περισσότερο προσεκτικοί με τη νοηματοδότηση και τη χρήση αυτών των εννοιών; Για περισσότερα δες:

«Πειραματικά», Πρότυπα και Αριστεία ανάγκη αποσαφήνισης και επαναπροσδιορισμού: Ένα ανοικτό πρόβλημα προς επίλυση. 

"Διαθεματικότητα" ή δια-επιστημονικότητα;

 Το 2008 στα τεύχη 41 και 42 του περιοδικού ΘΕΜΑΤΑ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ασκήσαμε κριτική στον όρο διαθεματικότητα που είχε εισαχθεί από την τότε ηγεσία του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και παράλληλα αναλύσαμε τους όρους διεπιστημονικότητα και δια-επιστημονικότητα. Για περισσότερες πληροφορίες για τους όρους αυτούς καθώς και για το ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ της ΔΙΑΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΤΗΤΑΣ δες:

Η Δια- επιστημονικότητα που μεταφράστηκε ως "διαθεματικότητα", η σημασία της ευαίσθητης εξάρτησης από τις αρχικές συνθήκες και η νέα προοπτική 

Η επιστήμη της Αγωγής

 

Οι τεχνολογίες που ως ανθρωπότητα έχουμε αναπτύξει έχουν συμβάλει στην διαμόρφωση μιας νέας για την ανθρώπινη συνείδηση κατάστασης. Πληροφορίες, εικόνες και συμβάντα μεταδίδονται πλέον με ασύλληπτη, σε σχέση με άλλες εποχές,  ταχύτητα. Οι αποστάσεις στην συνείδησή μας εκμηδενίζονται με αποτέλεσμα  σιγά -σιγά και ανεπαίσθητα να τροποποιείται  η σχέση μας με το χρόνο και το χώρο.  Σταδιακά συνειδητοποιούμε ότι όλοι οι άνθρωποι παρά τις όποιες διαφορές μας (γλώσσα, χρώμα, εθνότητα) διαβιούμε στον ίδιο πλανήτη, έχουμε τις ίδιες ανάγκες και αντιμετωπίζουμε κοινά ουσιώδη, πολύπλοκα προβλήματα (ενεργειακό, περιβαλλοντικό, οικονομίας, ανάπτυξης, ανεργίας,  μετανάστευσης   κ.λπ.) που απαιτούν  ριζικά διαφορετικούς  τρόπους αντιμετώπισης. Τα δύο τελευταία χρόνια μάλιστα η εμφάνιση και η παρουσία του νέου κορωνοϊού σ' όλο τον πλανήτη, συμβάλλει να συνειδητοποιηθούν βαθύτερα οι πιο πάνω επισημάνσεις και παραδοχές.
Μια σύντομη ιστορική αναδρομή θα μας πείσει, ότι κάθε φορά που η ανθρωπότητα διαρρηγνύει τις υφιστάμενες σχέσεις της με το χώρο και τον χρόνο, νέες θεωρίες αναδύονται επιδιώκοντας να απαντήσουν πειστικότερα στις υπάρχουσες πραγματικότητες και να εξασφαλίσουν ευοίωνες προοπτικές για το μέλλον. 

Σ' αυτή την κατεύθυνση η Σφαιρική - Ερμηνευτική - Εφαρμοσμένη Παιδαγωγική και εν πολλοίς Ολιστική Παιδαγωγική αποτελεί επίκαιρο προϊόν της εποχής μας. Για την αναγκαιότητα, την ιστορική  διαδρομή συγκρότησής της καθώς και τις θέσεις της δες:

    Νέες προσεγγίσεις στην Επιστήμη της Αγωγής: Το παράδειγματης σφαιρικής –ερμηνευτικής –εφαρμοσμένης παιδαγωγικής