Η έρευνα – δράση στην πράξη: Παραδείγματα εφαρμογής από την περίοδο του ΜΑΡΑΣΛΕΙΟΥ

Στην καθημερινότητα της εκπαιδευτικής πρακτικής οι εκπαιδευτικοί καλούνται να αντιμετωπίσουν πολύπλοκες καταστάσεις και προβλήματα με στόχο να ανταποκριθούν, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, στο έργο τους.

Κύριο μέλημά τους είναι αρχικά να κατανοήσουν τι πραγματικά συμβαίνει, στη συνέχεια να αναστοχαστούν για το τι μπορούν να κάνουν ώστε να  βρουν τις καλύτερες δυνατές λύσεις και να τις εφαρμόσουν μέσω συνεχούς δράσης και έρευνας. Η κατανόηση υποβοηθείται συνεχώς μέσω της δράσης, ωστόσο δεν προηγείται η κατανόηση και ακολουθεί η πράξη, αλλά αντίθετα η σχέση κατανόησης και δράσης είναι αμφίδρομη. Η κατανόηση αναπτύσσεται με τη δράση και η δράση βελτιώνεται με ενόσω αναπτύσσεται η κατανόηση με σκοπό τη συνεχή βελτίωση του παρεχόμενου έργου.  

Παραδείγματα από την περίοδο του ΜΑΡΑΣΛΕΙΟΥ

Στο χώρο αυτό, αρχικά τη διετία 1993-95 είχαμε την ευκαιρία να συμμετάσχουμε ενεργά σε διαδικασίες θεσμικής εκπαιδευτικής αλλαγής στη μετεκπαίδευση των εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, οι οποίες οδήγησαν  το καλοκαίρι του 1995 στην ψήφιση του Ν.2327 που προέβλεπε την ένταξη του Μαρασλείου Διδασκαλείου στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αθηνών και τη δυνατότητα ίδρυσης Διδασκαλείων Μετεκπαίδευσης σε όλα τα Παιδαγωγικά Τμήματα Δασκάλων και Νηπιαγωγών στη χώρα μας. Ζήσαμε  και νοιώσαμε εκ του σύνεγγυς  την αξία της συλλογικής προσπάθειας, το ρόλο «φωτισμένων» ηγεσιών που δρουν διευκολυντικά και συμπληρωματικά, τις διεργασίες συνοικοδόμησης ενός κοινού οράματος και αισθανθήκαμε την ικανοποίηση της επίτευξης των στόχων που είχαν τεθεί. Αποκτήσαμε με άλλα λόγια, θετικά βιώματα για την από κοινού προσπάθεια υλοποίησης των αναγκαίων αλλαγών. Αμέσως μετά, κληθήκαμε από τον τότε Πρόεδρο του Μ.Δ.Δ.Ε. κ. Αθανάσιο Πάπα, Ομότιμου σήμερα Καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών και Προέδρου του Ελληνικού Ινστιτούτου Εφαρμοσμένης Παιδαγωγικής (ΕΛΛΙΕΠΕΚ), να συμβάλλουμε στην υλοποίηση του οράματος, το οποίο είχε συνοικοδομηθεί το προηγούμενο διάστημα. Στο πλαίσιο αυτό, ήλθαμε αντιμέτωποι με πρωτεϊκές καταστάσεις αφού το υπάρχον πλαίσιο έπρεπε να οργανωθεί εκ νέου για να απαντήσει αποτελεσματικά στις ουσιαστικές προκλήσεις της κατάλληλης μετεκπαίδευσης των εκπαιδευτικών.

Στο πλαίσιο αυτό σε συνεργασία με ακαδημαϊκούς ερευνητές, συναδέλφους εκπαιδευτικούς και μετεκπαιδευόμενους δασκάλους και νηπιαγωγούς, αναλάβαμε πολλές πρωτοβουλίες με τη στρατηγική έρευνα – δράση για να βελτιώσουμε ποιοτικά το παρεχόμενο έργο του Μαρασλείου Διδασκαλείου και των Πειραματικών Δημοτικών Σχολείων του.

Περί κριτηρίων επιλογής

Με την ένταξη της μετεκπαίδευσης στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αθηνών υιοθετήθηκε ένα καινοτόμο πρόγραμμα, με πρωτεργάτη τον γνωστό παιδαγωγό Αθανάσιο Παπά, το  οποίο επέτρεπε στον κάθε μετεκπαιδευόμενο να διαμορφώνει το προσωπικό του πρόγραμμα. Η ερευνητική ομάδα με σκοπό να κατανοήσει, και να αναδείξει τα κριτήρια με τα οποία οι μετεκπαιδευόμενοι διαμόρφωναν τις επιλογές τους αλλά   και να βελτιώσει τη λειτουργία του προγράμματος σπουδών Γενικής Αγωγής του Μαρασλείου Διδασκαλείου,  επέλεξε τη στρατηγική έρευνα-δράση. Για περισσότερα δες….

Κριτήρια επιλογής γνωστικών αντικειμένων

 

Περί αποτελεσματικότητας του προγράμματος σπουδών

Η ερευνητική ομάδα προκειμένου να διερευνήσει την αποτελεσματικότητα του προγράμματος σπουδών γενικής αγωγής του Μαρασλείου Διδασκαλείου, εκείνης της εποχής, επέλεξε την ερευνητική στρατηγική έρευνα-δράση. Διερεύνησε: α) τις απόψεις των αποφοίτων του σχετικά με το εάν οι σπουδές τους στο Μαράσλειο Διδασκαλείο συνέβαλαν να τροποποιηθούν οι στάσεις – αναπαραστάσεις τους έναντι των μαθητών, των γονέων και των συναδέλφων τους και β) τις εκτιμήσεις τους για την εφαρμογή των νέων γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων σε τομείς της καθημερινής τους εργασίας στο σχολείο. Για περισσότερα δες…  

Διερεύνηση της αποτελεσματικότητας 

Περί προγραμμάτων σπουδών στην Ειδική Αγωγή

Προκειμένου η ερευνητική ομάδα να συμβάλλει εποικοδομητικά στον διάλογο για ποιοτικά και αποτελεσματικά προγράμματα σπουδών στην εκπαίδευση – μετεκπαίδευση των εκπαιδευτικών στην Ειδική Αγωγή, επέλεξε την ερευνητική στρατηγική έρευνα – δράση. Για περισσότερα δες..

Προγράμματα σπουδών στην εκπαίδευση - μετεκπαίδευση εκπαιδευτικών στην Ειδική Αγωγή

Γενική ή Ειδική Αγωγή; Κριτήρια επιλογής

Προκειμένου η ερευνητική ομάδα να φωτίσει τα κριτήρια με τα οποία οι εκπαιδευτικοί επιλέγουν τις σπουδές τους στην ειδική αγωγή, επέλεξε την ερευνητική στρατηγική έρευνα – δράση. Για περισσότερα δες…

Με ποια κριτήρια επιλέγουν οι εκπαιδευτικοί τις σπουδές τους στην Ειδική Αγωγή

Η πρόκληση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων

Την εν λόγω περίοδο το Μαράσλειο Διδασκαλείο συμμετείχε για πρώτη φορά, ως φορέας, σε διεθνή – ευρωπαϊκά προγράμματα. Τα μέλη της ερευνητικής ομάδας βιώνοντας εκ των έσω όλες τις διεργασίες και διαδικασίες υλοποίησης τους,  επέλεξαν την ερευνητική στρατηγική έρευνα – δράση  για να κατανοήσουν και να αναδείξουν το οργανωτικό μοντέλο που αναδύθηκε καθώς και να διερευνήσουν την εφαρμογή του στο περιβάλλον των σχολικών μονάδων. Για περισσότερα δες….

Οργανωτικά μοντέλα ανάπτυξης και διαχείρισης διεθνών προγραμμάτων

Η μουσική ως μέσο ….

Στα Πειραματικά Δημοτικά Σχολεία οι μαθητές μεταφέρονται από το σπίτι τους  προς τα σχολεία και αντίστροφα με λεωφορεία. Την περίοδο εκείνη είχαν καταγραφεί πολλά προβλήματα συμπεριφοράς μαθητών εντός των λεωφορείων. Η ερευνητική ομάδα επέλεξε την ερευνητική στρατηγική έρευνα – δράση για να βελτιώσει ποιοτικά την κατάσταση, αξιοποιώντας τη μουσική ως μέσο ανάπτυξης κοινωνικών δεξιοτήτων και   τροποποίησης των συμπεριφορών. Για περισσότερα δες…

    Η μουσική ως μέσο ανάπτυξης κοινωνικών δεξιοτήτων και τροποποίησης συμπεριφοράς